mahonick Üye Puan: 1768.5  | Gönderilme Tarihi: 29 Aralık 2011 21:11:54
060513044
DEĞERLENDİRME ARAÇ VE YÖNTEMLERİ
a.Görüşme (Mülakat)
Öğrencilerle yapılan görüşmeler, öğrencilerin çalışmaları hakkında ve konuları nasıl anladıkları konusunda anlama düzeylerinin daha iyi değerlendirilmesine yardım eder.
Aşağıda bazı örnek görüşme soruları verilmiştir.
Bir olayı değişik yolla açıklayabilir misin?
Bu etkinliği tekrar yapsaydın aynı sonuçları bulur muydun?
Bu etkinliği daha kolay yapmanın başka bir yolu var mı?
Bu konuyla ilgili “gerçek yaşamından” bir örnek verebilir misin?
b. Gözlemler
Çıktıların görülebildiği bazı alanlarda bu yöntem oldukça önemlidir. Uygulamada hız ve zaman önemlidir. Gözlemler, öğrenciler hakkında doğru ve çabuk bilgiler sağlar.
Aşağıdaki noktalar, öğretmenlere gözlem yapmada kolaylık sağlayacaktır.
Ölçütleri koyarken bütün öğrenciler için aynı standartları kullanınız.
Her öğrenciyi birkaç kez gözlemleyiniz.
Her öğrenciyi değişik durumlarda ve farklı günlerde gözlemleyiniz.
Her öğrenciyi değişik özellikler, beceriler ve davranışlara göre değerlendiriniz.
Yapılan gözlem için değerlendirmeyi mümkün olduğu kadar gözlemlediğiniz zaman kaydediniz.
c. Sözlü Sunum
Sözlü sunum, konuşma, dil eğitimi, dil sanatları gibi birçok alanda kullanılabilir. Öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri hakkında iyi bilgi sağlarlar. Kontrol listeleri, dereceli puanlama anahtarı yada akran değerlendirme ölçekleri ile değerlendirme yapılabilir. Sözlü sunumlar öğrencilerin hatırlama, kavrama ve hitap düzeyleri hakkında bilgi toplamak için uygun araçlardır. Aynı zamanda problem çözme becerileri de bu yöntemle ölçülebilir.
ç. Projeler
Projeler, öğrencilere bireysel yada grup içinde önemli görevlerde bulunmalarına fırsatlar sunar. Projeler puanlama standartları ve ayrıntılı yönergeler gerektirir. Ayrıca öğretmen ve öğrenciler için önemli sorumluluklar gerektirir.
d. Öz Değerlendirme
Belli bir konuda bireyin kendi kendisini değerlendirmesine öz değerlendirme denir. Öz değerlendirme, bireyin kendi yeteneklerini kendilerinin keşfetmelerine yardımcı bir yaklaşımdır. Öz değerlendirme öğrencilerin okulda yaptıkları çalışmaları, nasıl düşündüğünü ve nasıl yaptığını değerlendirmelerini gerektirir.
Kendini değerlendirme, öğrencilerin kendi güçlü ve zayıf yönlerini tanımalarına yardım eder.
Kendilerine dışardan bakma yetisi gelişir.
Performansının düzeyi hakkında karar vermek için kişisel yada kişisel arası kriter koymada ve öğrencinin motivasyonunun yükselmesinde öğrencilere fırsat verir.
Öğrencilerin değişik durumlarda davranışlarını kontrol altına almalarını sağlar.
Kendini değerlendirme ile öğrenci sürecin bir parçası olduğunu hisseder.
e. Akran Değerlendirme
Öğrencilerin, arkadaşlarının hazırladığı ödevler, araştırmalar, projeler, raporlar vb. çalışmalarını değerlendirmesidir. Öğrenciler, arkadaşlarının çalışmalarındaki yeterlik düzeylerini değerlendirirken kendilerinin eleştirel düşünme becerileri gelişir. Akran değerlendirme, öğretmene öğrencilerin gelişim ve yeterlik düzeyleri hakkında geri bildirim sağlar. Akran değerlendirmede, öğrencilerin yanlı davranışlarını önlemek için ölçütlerin öğrencilere verilmesi yararlı olur.
f. Dereceli Puanlama Anahtarı
Dereceli puanlama anahtarı, performansı tanımlayan ölçütleri içeren puanlama rehberidir. Herhangi bir çalışmanın puanlanması için geliştirilmiş ölçütleri içeren bir araçtır. En faydalı dereceli puanlama anahtarı, kendi yaptıklarınızdır.
Dereceli Puanlama Anahtarı Kullanmanın Nedenleri
Öğrenciler değerlendirme ölçeği kullandıkça ürettikleri ürünün sorumluluğunu daha fazla duyarlar.
Öğretmenlerin puanlama için harcadıkları zamanın azalmasına katkıda bulunur.
Öğretmenin öğrenci çalışmalarını değerlendirmelerini basitleştirir.
Öğrencilere bir ödevi tamamlarken kendi performanslarını değerlendirebilecekleri standartlar ve kriterler sağlar.
Ölçeklerde belirlenen ölçütlerin velilere bildirilmesi, çocuklarına yardımcı olacak velilere kolaylık sağlar.
Amaçlarına göre dereceli puanlama anahtarı 2 türlü olabilir.
Bütüncül Dereceli Puanlama Anahtarı: Öğretmenin genel süreci veya ürünü bir bütün olarak, parçalarını dikkate almadan puanlamasıdır. Bu yöntem öğrenme ürünleri toplam puan olarak değerlendirilmek istendiğinde kullanılır.
Analitik Dereceli Puanlama Anahtarı: Burada önce performans veya ürünün parçalarının ayrı ayrı puanlanmasını, sonra da bu puanları toplayarak toplam puanın hesaplanmasını gerektirir. Bu ölçekler, çalışmanın yada ürünün farklı boyutlarına farklı notlar vermek amacıyla oluşturulur.
g. Öğrenci Ürün Dosyası
Öğrenci ürün dosyası, öğrencilerin bir yada birkaç alandaki çalışmalarını, harcadığı çabayı, geçirdiği evreleri gösteren başarılarının koleksiyonudur. Öğrencinin gelişimini, velisinin ve öğretmenlerinin izleyebilmesine olanak sağlayan bir çalışmadır. Sınıf içi etkinliklerinin öğrencinin seçimi sonucunda bir araya getirilip, yansıtılmasıyla oluşan öğrenci ürün dosyası, aynı zamanda hem öğretmen hem de öğrenci için bir değerlendirme yöntemidir.
Öğrencinin Ürün Dosyasının Amacı Nedir?
Öğrencinin gelişimini kanıtlarla ve daha sağlıklı izleyebilmek,
Öğrencinin gelecekteki öğrenmelerine bilgi sunmak ve ışık tutmak,
Öğrencilerin yeteneklerini sergilemek ve ilgi alanlarını geliştirmek,
Öğrencilerin kendi çalışmalarını değerlendirmeye yardım etmek,
Öğretmene eğitsel karalar vermede yardım etmek,
Aile ile iletişimi sağlamak,
Programın amaçlarını değerlendirmek için eğitimcilere yardım etmek,
Yazma, okuma ve düşünme becerileri arasında bağlantı sağlamak,
Öğrencilerin çalışmalarının değerlendirilmesi katılımlarının sağlanması onların çalışmasını teşvik etmek.
Öğrenci Ürün Dosyası Neler İçerir?
Öğrencilerin yazılmış ödevleri
Araştırmalar, problemler ve stratejiler
Diyagramlar, fotoğraflar, resimler
Video – kaset ve ses kasetleri yada CD’ler
Grup ödevleri ve projeler
Öğretmen anektodları
Öğrencilerin mektupları
Öğretmen kontrol listeleri
Öğrencilerin zorlukla tekrar yapmak istediği ödevler
Özel ödevlerin içinden seçtiği örnekler
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖRNEK SAYFALARI
h. Performans Değerlendirme
Performans değerlendirme, öğrencilerin, öğrenme türleri gibi bireysel özellikleri dikkate alınarak, bunları eyleme dönüştürmelerini sağlayacak durum ve ödevler olarak olarak tanımlanabilir.
Performans değerlendirme, öğrencinin günlük yaşamındaki problemleri nasıl çözeceğini ve problem çözmek için sahip olduğu bilgi ve becerileri nasıl kullanacağını göstermesini ister.
Performans değerlendirme süreç içine yayılmıştır, zamana bağlı değildir.
Gözlenebilen bir performans veya somut bir ürünle sonuçlanmaktadır.
Performans değerlendirme, öğrencinin yeni bilgiyi yapılandırmasını gerektirir.
Performans ödevlerinde, tek bir cevap yoktur. Ödevi tamamlamak için değişik yollar bulunmaktadır. Bu nedenle iyi tanımlanmış bir ölçütle değerlendirmelidir.
Hangi Tür Etkinlikler Performansa Dayalı Değerlendirme Sürecinde Kullanılabilir?
Ürünler: Kompozisyon, makale yazma, grafik çizme, deney düzeneği oluşturma vb.
Üst düzey düşünme becerileri: Bilgiyi edinme, düzenleme, kullanma vb.
Gözlenebilir performanslar: Deney yapma, kroki, resim çizme, bir araç yapma vb.
Alışkanlıklar ve sosyal beceriler: Grup çalışmasına yatkınlık, başkalarının fikirlerine önem verme, kendini ifade etme, sunum yapabilme vb.
I . Kavram Haritaları
Kavram haritaları, bilgiyi organize etmek ve sunmak için yapılmış grafiksel araçlardır. Bu araçlar daire yada bir çeşit kutu içine yazılmış olan kavramları içerir. Kavram haritalarında iki kavram arasındaki ilişki, üzerine ilişkiyi belirleyen ifadelerin yazıldığı doğrularla gösterilir. İlişkiyi belirleyen bağlantı ifadeleri ile iki kavram tamamlanarak anlamlı bir cümle oluşturur. (Novak, 1998)
Kavram haritaları;
Bir konunun öğretiminde,
Öğrenmeyi kolaylaştırmada,
Öğrenme sürecini kontrol etmede ve kavram yanılgılarını ortaya çıkarmada,
Değerlendirme yapmada
kullanılabilir.
Kavram Haritalarını Değerlendirmek İçin Kullanılabilecek Ölçütler
Kavramların uygun şekilde nitelendirilmesi
Kavramlar, en fazla üç sözcükle temsil edilmelidir.
Kavramların yerleşimi genelden özele doğru hiyerarşik olarak sınırlanmalıdır.
Bağlama sözcüklerinin uygun şekilde nitelendirilmesi
Haritada kavramlarla bağlantılar arasındaki ayrım belirgin olmalıdır.
İki kavram arasındaki bağlantılar anlamlı olmalıdır.
İlişkiyi doğru şekilde temsil etmelidir.
Kavramların çapraz bağlanması
En iyi haritalar, kavramlar arasındaki çapraz bağlantıları yeterli ölçüde gösterenlerdir.
Çapraz bağlantılar, öğrencinin, birbirine bağlı çok sayıda düşünceyi bildiğini gösterir.
Çapraz bağlantılar, yaratıcılığı ortaya çıkarır.
Kavram Haritalarının Oluşturulma Aşamaları
Önceden hazırlanmış bir örneği öğrencilerinize gösteriniz.
Bu örnekte kavramların harita üzerinde nasıl birleştiğini sorunuz.
Harita üzerindeki çapraz bağlantıların neyi ifade ettiğini gösteriniz.
Öğrencilere yeni bir kavram haritası hazırlatmak için, onlardan en çok bildikleri kavramları yada onlara kısa bir metin verip, metinden çıkardıkları kavramları listelemelerini isteyiniz.
Sonra bu kavramları en genelden daha özele doğru sıralamalarını isteyiniz.
Hangi kavramın konuyla en çok ilişkili olduğunu sorunuz ve bunu daire içine almalarını isteyiniz.
Öğrencilerin konuyla ilgili en önemli kavramdan daha az önemli olana doğru kavram ilişkisini hazırlamasına fırsat veriniz. Kavram haritalarını oluşturmalarına yardımcı olunuz.
Öğrencilerinize, kendi kavram haritalarına dayanan kısa bir hikaye yazdırınız.
Örnek:
Aşağıdaki kavram haritasındaki boşluklara, verilen kavramlardan uygun olanlarını yerleştiriniz ve kavram haritasını kullanarak bir metin yazınız.
teknoloji mineral karalar
kaya demir toprak
elmas taş
i.V – Diyagramı (Vee Diagram)
Öğrenme – öğretme sürecinin başında, süreç esnasında ve süreç sonunda, bazı kritik soruları cevaplandırarak, bilişsel düzeyde, daha anlamlı, derin ve kalıcı öğrenmenin gerçekleşeceği varsayımına dayanan bir tekniktir. V – diyagramı, kendi başına bir etkinlik olmayıp sınıf içi veya sınıf dışı bir etkinliğin daha iyi özümsenmesi ve anlamlandırılması için yardımcı bir araç gibi düşünülmelidir.
V – diyagramları, belli bir konuyu verimli bir şekilde işlemek için, öğretmen tarafından sınıfa girmeden önce hazırlanıp eğitim kalitesine katkı için kullanılabileceği gibi, etkinlik sırasında öğrenciler tarafından da kullanılabilir. Hatta, kitabın sınırlı bir bölümü veya bilimsel bir makale okurken de bu diyagram kullanılabilir.
j. Yapılandırılmış Grid
Yapılandırılmış grid; alternatif ölçme değerlendirme tekniklerinden biridir. Bu teknik uygulanırken; yaşa ve seviyeye bağlı olarak dokuz yada on iki kutucuktan oluşan bir tablo hazırlanır.
Konu ile ilgili kavramlar, resimler, sayılar, eşitlikler, tanımlar veya formüller gelişigüzel kutucuklara yerleştirilir. Kutucukların içeriğinin değiştirilmesi hem görsel hem de analitik düşünebilme olanağı sağlar.
Öğrencilere konuyla ilgili değişik konular verilir. Öğrencilerden,
Her sorunun cevabı için uygun kutucukları bulmaları,
Bu kutucuk numaralarını mantıksal veya işlevsel sıraya göre dizmeleri istenir.
Her iki adım için farklı bir puanlama sistemi kullanılır. İlk adımda her sorunun cevabı için uygun kutucukların bulunması aşamasında aşağıdaki formül uygulanır.
C1 = Öğrenci tarafından doğru seçilen kutucuk sayısı
C2 = Toplam doğru kutucuk sayısı
C3 = Öğrenci tarafından yanlış seçilen kutucuk sayısı
C4 = Toplam yanlış kutucuk sayısı
C1 _ C3
C2 C4
Bu formüle göre öğrencilerin puanları +1, 0, -1 arasında değişir. Bu puanı 10 üzerinden değerlendirmek için önce negatifliği ortadan kaldırmak amacıyla +1 ile toplanır, elde edilen puan 5 ile çarpılır.
k. Tanılayıcı Dallanmış Ağaç
Belli bir konuda öğrencinin neleri öğrendiğini ve neleri öğrenemediğini belirlemek için kullanılabilir değerlendirme araçlarından biridir. Bu teknikte, temelden ayrıntıya giden bir sıraya göre doğru ve yanlış ifadeler seçilerek öğrenciden doğru seçimi yapması istenir. Böylece, 8 veya 16 seçimlik bir ifadeler listesi ile sonlanan bir dallanmış ağaç oluşturulur.
Aşağıda birbiri ile bağlantılı Doğru(D) / Yanlış(Y) tipindeki cümleleri içeren, tanılayıcı dallanmış ağaç tekniğinde bir etkinlik verilmiştir. Her bir D/Y kararı bir sonraki maddeyi etkiler. Vereceğiniz D/Y yanıtlarıyla, farklı yollardan sekiz çıkış noktası elde edilir. Çıkışlara kadar izlediğiniz yol puanlandırılacaktır.
I. Tutum Ölçekleri
Tutumların ölçülmesinde gözlem, soru listeleri, tamamlanmış cümleler ve hikayeler anlatma gibi çeşitli yöntemler ile yanlışı seçme tekniği, içerik analizi gibi çeşitli tekniklerde kullanılmaktadır.
Tutum ölçekleri, tutum ölçme yöntemleri içerisinde en önde gelen ve yaygın olarak kullanılanıdır. Tutum ölçeklerinden en çok kullanılan yöntem de Likert ölçeğidir. Likert tipi ölçeklerle, ölçülmek istenen tutumla ilgili çok sayıda olumlu ve olumsuz ifade yazılır. Bu ifadeler için, “Tamamen Katılıyorum”, “Kararsızım”, “Katılmıyorum” ve “Kesinlikle Katılmıyorum” biçiminde tepkide bulunur. Böylece her cevaplayıcı, ölçekteki her ifadenin kapsadığı tutum objesine katılma / katılmama derecesini bildirmiş olur.
Kısa Cevaplı Maddeler: Bir kelime, bir sembol yada en çok birkaç kelime ile cevaplanabilen madde türüne denir. Bu tür maddeler bilgi basamağını ölçmek için uygundur. Öğrencesi sorunun cevabını kendisi yazar. Kısa cevaplı maddeler iki türlüdür. Birisi soru cümlesi, diğeri eksik cümle tipindedir.
Bu Maddelerin Yazımında Dikkat Edilecek Bazı Esaslar
Sorunun ifadesi belirsiz olmamalıdır.
Her soru, ölçülmesi planlanan bir kazanımı yoklamalıdır.
Sorunun cevabı kesin olmalıdır.
Bir sınavdaki sorulardan bazıları başka sorulara ipucu olmamalıdır.
Soru cümlesi, cevaplayıcının tanıdığı bir kaynaktan aynen alınmamalıdır.
Her soru için bırakılan boşluk aynı uzunlukta olmalıdır.
Bir sorunun ifadesinde, sorunun cevabının bulunmasında işe yarayacak ipuçları verilmemelidir. (Örnek: Yer kabuğunun ana maddesi… dır.)
m. Çoktan Seçmeli Testler
Çoktan seçmeli bir madde, kök ve seçeneklerden oluşur. Kök, kazanımın ifade edildiği veya sorunun sorulduğu kısımdır. Seçenekler de öğrencinin önüne konulan muhtemel cevaplardır. Öğrenciye yöneltilen sorunun cevabı, verilenler arasından seçip işaretlemesidir.
ANLATILAN KONULAR
Görüşme (Mülakat)
Gözlemler
Sözlü Sunum
Projeler
Öz Değerlendirme
Akran Değerlendirme
Dereceli Puanlama Anahtarı
Öğrenci Ürün Dosyası
Performans Değerlendirme
Kavram Haritaları
Vee Diagramı
Yapılandırılmış Grid
Tanımlayıcı Dallanmış Ağaç
Tutum Ölçekleri
Çoktan Seçmeli Testler
ak1121875063_ppt
|
Ara
