mahonick Üye Puan: 1768.5  | Gönderilme Tarihi: 25 Aralık 2011 21:20:06
T.C.
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ
İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ
FEN BİLGİSİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
FEN-TEKNOLOJİ-TOPLUM
DERS PLANI
HAZIRLAYAN
ANKARA
DERS PLANI
BÖLÜM 1
Hazırlayanın Adı ve Soyadı :
Dersin Adı : Fen ve Teknoloji
Sınıf : 6
Ünitenin Adı : Vücudumuzdaki Sistemler
Konu : Dolaşım Sistemi
Önerilen Süre : 40’ + 40’ + 40’
BÖLÜM 2
A
Öğrenci Kazanımları/ Hedef ve Davranışlar
1- Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organları; model, levha ve/veya şema üzerinde gösterir (FTTÇ-4).
2- Kalbin yapısı ve görevini açıklar.
3- Kan damarlarının çeşitlerini ve görevlerini belirtir.
4- Kanın yapısı ve görevlerini açıklar.
5- Büyük ve küçük kan dolaşımını şema üzerinde göstererek açıklar (FTTÇ-4).
6- Kan grupları arasındaki kan alış-veriş şemasını çizer.
7- Kan bağışının insan vücudu ve toplum açısından önemini fark ederek yakın çevresini kan bağışında bulunmaya yönlendirir (TD-3).
8- Teknolojik gelişmelerin dolaşım sistemi ile ilgili hastalıkların tedavisinde kullanımına örnekler verir (FTTÇ-30, 31).
9- Aşı, serum ve ilâçların önemini belirterek bunları teknolojik gelişmelerle ilişkilendirir (FTTÇ- 28, 30, 32).
Ünite Kavramlarının Örüntüsü
Güvenlik Önlemleri (varsa)
Diseksiyon etkinliği sırasında plâstik eldiven giyilmesi ve makas kullanırken dikkatli olunması gerektiği belirtilmelidir.
Öğretme-Öğrenme Yöntem ve Teknikleri
• Gösterip yaptırma
• Tartışma
• Soru-cevap
• Örnek olay
• Düz anlatım
• Beyin fırtınası
Kullanılan Eğitim Teknolojileri: Mikroskop,
* Öğretmenin Rolü : Rehber, çevreyi düzenler, etkinlikleri planlar, öğrenciye yol gösterir.
* Öğrencilerin Rolü : Aktif, araştırır, inceler, bulur, tartışır, bilgiyi yapılandırır.
B. Öğretim Yönteminin ve Sınıf-İçi ve Sınıf-Dışı Etkinliklerinin Uygulanma Basamakları
Aşağıdaki tabloyu öğretmen tahtaya, öğrenciler de kendi kâğıtlarına çizer. Dolaşım sistemi ile ilgili ön bilgilerin belirlenmesi ve hatırlanması amacıyla “Ne biliyorum?” sütunu sınıfça doldurulur. Daha sonra “Ne öğrenmek istiyorum?” sütununu her öğrenci kendi kağıdında doldurur. Öğretmen “Ne biliyorum?” ve “Ne öğrenmek istiyorum?” sütunundaki bilgileri ve varsa kavram yanılgılarını dikkate alarak ders işlenişini belirler. Her öğrenci tablosunu ürün seçki dosyasında saklar. Öğrenciler ünite sonunda ‘Ne öğrendim?’ sütununu doldurur. Öğretmen, bu bilgileri kullanarak eksik kavramları, varsa kavram yanılgılarını belirleyerek bunlar üzerinde yeniden durur.
Ne biliyorum?
Ne öğrenmek istiyorum?
Ne öğrendim?
Kalbin İçine Bakalım
Gruplardan sınıfa bir memeli hayvan kalbi getirmeleri istenir. Gruplara diseksiyon küveti, makas, plastik eldiven, pens, büyüteç dağıtılır.
UYARI: Etkinlik sırasında plâstik eldiven giyilmesi ve makas kullanırken dikkatli olunması gerektiği belirtilmelidir.
Memeli kalbi diseksiyon küvetine koyularak önce dış yapısını gözlemlemeleri istenir. Öğrenciler gözlemlerini not ederler.
Öğretmen yardımıyla kalp yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi en büyük damardan ve sol kısmından başlayarak kesilir ve iç yapısı incelenir. Gruplar gözlemlerini çizerler.İnceledikleri kalbi,insan kalp modeli ya da şemaları ile ilişkilendirirler. Kalbin yapısı açıklanırken kalp kaslarının ve kapakçıklarının isimleri verilmez.
Aşağıdaki sorular sınıfça tartışılır;
• İncelediğiniz kalpte kaç odacık gördünüz? Odacıkların özelliklerini karşılaştırınız.
• Kalbin yapısını incelediğinizde görevi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
• Kalbin yüzeyinde uzanan ve dağılmış damarlar ile odacıklarla bağlantılı olan damarların görevleri aynı mıdır?Açıklayınız.
• Aşağıdaki şekli inceleyerek kalbin çalışmasını günlük hayatta kullandığınız hangi araç / araçların çalışmasına benzetirsiniz? Neden?
A.
A. Vücuttan ve akciğerlerden gelen kan kalbin kulakçıklarına girer.
B. Kulakçıklar kanı karıncıklara doğru iter.
C. Karıncıklar kanı vücuda ve akciğerlere gönderir.
İncelediğiniz kalpteki damarlarla vücudumuzda gözlemlediğimiz (göz kapağınızın iç kısmında, derimizin altında görülen vb.) damarlar aynı çeşit olabilir mi? Kan damarları çeşitlerinin toplar damar,atar damar ve kılcal damar olduğu belirtilerek görevleri tartışılır.
Öğretmen, öğrencilerden kanımızın nelerden oluşabileceğini tahmin etmelerini ister. Öğrenciler, kanın içinde neler olabileceğini hayal edip çizer. Öğrenciler, daimî kan preparatını mikroskopta inceleyerek gözlemlerini defterlerine çizerler. Hayal edip çizdikleri ve preparatta görüp çizdikleri kanı birbiriyle karşılaştırırlar.
Daimî kan preparatının mikroskoptaki görüntüsü
A: Alyuvar B: Akyuvar C: Kan pulcukları
Kan hücrelerinin isimleri alyuvar, akyuvar ve kan pulcukları olarak verilir. Etkinlikle ilişkili olarak aşağıdaki sorular sınıfça tartışılır.
• Hangi hücreler daha büyüktür?
• Çok sayıda bulunan hücreler hangisidir?
Kanın görevlerinin neler olduğu tartışılır. Alyuvarlarda hemoglobinle gaz taşıma mekanizması verilmez.
NOT: Eğer daimi kan preparatı yoksa öğretmen aşağıdaki gibi kan preparatı hazırlayabilir.
Temiz bir lâmın uç kısmına bir damla kan koyunuz. İkinci temiz bir lâmı 450 lik açı yapacak şekilde kanın bulunduğu yönde birinci lâma dayayarak kanla temas etmesini sağlayınız. Çabuk ve dikkatli olarak ikinci lâmı, kanın bulunduğu noktadan başlayıp lâma yayınız. Daha sonra ikici lâmı yani üsteki lâmı ters tarafa çekerek kanın yüzeyde ince bir tabaka halinde yayılmasını sağlayınız. Lâmı kurumaya bırakınız. Lâmın üzerine birkaç damla metilen mavisi damlatarak bir dakika bekleyiniz. Lâmı su dolu beherglasa birkaç kez batırıp çıkararak yıkayınız ve tekrar kurutunuz. Daha sonra lamel kapatarak önce küçük sonra büyük objektifle mikroskopta inceleyiniz.
Kime Kan Verebilirim, Kimden Kan Alabilirim?
Öğretmen sınıfa, radyoda “ Acil bir hasta için B Rh+ kana ihtiyaç vardır.” vb. anonsları duyup duymadıklarını sorar. Öğretmen, kan gruplarını bilen öğrencilerin isimlerini ve kan gruplarını tahtaya yazar. Öğrencilere “Kan alış-verişi hakkında ne biliyorsunuz?” sorusunu yöneltir. Sınıftaki öğrenciler, tahtaya kan grubu yazılan öğrencilerden hangilerinin birbirine kan verebileceğini tartışır ve doğru cevaplar tahtaya yazılır. Aynı işlem kimlerin birbirinden kan alabileceği için de tekrarlanır. Öğrenciler elde edilen bu verileri kullanarak kan grupları arasındaki kan alış-veriş şemasını oluşturur. Oluşturulan şema ile aşağıdaki kan alış veriş şeması karşılaştırılır.
Kan gruplarında moleküler temellere girilmez. Kan alış-verişinde Rh faktörünün de önemi kısaca belirtilir. Kan grubunu bilmenin önemi vurgulanır.
Bu duyarlılık hep olsun isteriz!
Bir sabah öğrenciler arasında kulaktan kulağa yayılan haber, duyanları şok etmişti. Mesut öğretmen o sabah evinden okula gitmek üzere arabasıyla yola çıkmıştı. Yolda bir dikkatsiz şoförün hatası yüzünden direksiyon hakimiyetini yitirmiş ve ağır yaralı olarak hastaneye kaldırılmıştı. Öğretmene acil kan aranıyordu. Bu durum tüm okulu harekete geçirmişti. Bu olay kısa zamanda medya da da gündeme geldi. Mesut öğretmeni tanıyan tanımayan herkes tek yürek olup hastaneye akın ettiler. Hastane yetkilileri bağışlanan fazla kanları nasıl değerlendireceklerini ve saklayacaklarını düşünüyorlar....
I. Bu kısa metin okunduktan sonra sınıf dört gruba ayrılır ve gruplara aşağıdaki konular verilir.
1. Grup: Kan bağışının hastaneye faydası
2. Grup: Kan bağışının hastalara faydası
3. Grup: Kan bağışının kan veren kişilere faydası
4. Grup: Ameliyatta acil kana ihtiyacı olan Mesut öğretmen ve yakınlarının mutluluğu
II. Gruplara 15 dakika süre verilerek, kendilerine verilen konuyla ilgili bir canlandırma yapmaları istenir.
III. Her grup canlandırmalarını yaptıktan sonra konu ile ilgili değerlendirmeler yapılır. Canlandırma sırasında neler hissettiniz? Bu tür durumlar sık yaşanıyor mu? vb. gibi sorular sorularak kan bağışının bireye ve topluma olan faydaları tekrar vurgulanır.
Değerlendirmeler yapılırken öğretmenin aşağıda verilen noktaları dikkate alması önerilir.
Kan bağışı;
• kemik iliğinin yağlanmasını önler, kan yapımını canlı tutar.
• kandaki yağ oranı düşer.
• bas ağrısı, stres, kaşıntı, tansiyon, alerjik reaksiyonlar ve yorgunluklara iyi gelir.
• kan bağışladıktan sonra vücutta yeni kan hücreleri yapıldığı için kişi canlılık kazanır.
• kan yapay olarak üretilemez ve kaynağı yalnızca insandır.
Kan bağışının insan vücudu ve toplum açısından önemini fark ederek yakın çevresini kan bağışında bulunmaya yönlendirmek amacıyla öğretmen öğrencilerini teşvik eder.
Büyük ve küçük kan dolaşımı, damarların özel isimleri verilmeden basit olarak şema üzerinde açıklanır.
Öğretmen gruplara kalp, akciğer, oksijen, karbondioksit, alyuvar, akyuvar, kan pulcukları, besin vb. kavramları verir. Gruplardan bu kavramlara ulaşabilecek bilmece tarzında sorular hazırlamaları istenir. Karşılıklı gruplar birbirlerine hazırladıkları soruları sorarak cevabı bulmaya çalışırlar.
ÖRNEK 1:
• Vücudun bir parçasıyım.
• Kanı pompalarım.
• 4 odacığa sahibim.
• Ben neyim? ( Kalp)
ÖRNEK 2:
• Havanın bir parçasıyım.
• Nefes verildiğinde akciğerlerden çıkarım.
• Vücut için zararlıyım.
• Ben neyim? (Karbondioksit)
ÖRNEK 3:
• Kan hücresiyim.
• Kırmızı renkliyim.
• Kanda sayısı en fazla olan benim.
• Ben neyim? ( Alyuvar)
BERABERÇE DOLAŞTIK
Biz iyi arkadaşlardık
Şu bizim kanlar ile
Beraberce dolaşırdık
Dolaşım sisteminde
İlk yolculuğumuzda
Sol kulakçıktan başladık
Kapakçıktan ta çıkınca
Sol karıncığa vardık
Buradaki çıkışımızı
Aort denen damardan yaptık
Damarlarda dolaşırken
Her yerden kirlilik kaptık
Alt taraftan girerken de
Alt damarları kullandık
Üsten girelim deyince
Üst taraftan yardım aldık
Atardamarlardan geçip
Sağ kulakçığa ulaştık
Küçük bir geçişten sonra
Sağ karıncık da buluştuk
Bu dolaşımın adı
Büyük bir dolaşımdır
Gezintimizin tadı
Sağ karıncığa bulaşmıştı
En son bir yolculuk yaptık
Ama akciğere ulaştık
Orada temizlenince
Damarlarda bir dolandık
Bu dolaşımımıza biz
Küçük kan dolaşımı deriz
İlk dolaşımımızda bizde
Böbreklerde eğleniriz
Büyük gezdik küçük gezdik
Önümüze çıkanı ezdik
Büyük bir macera yaşayıp
Kirlenip de temizlendik
Misafirimiz Var
Sınıfa davet edilen bir sağlık personeli öğrencilere kalp-damar hastalıkları ve bunlardan korunma yöntemleri ile ilgili bilgi verir. Öğrenciler, sağlık personeline konu ile ilgili merak ettikleri soruları yöneltirler. Çeşitli kaynaklardan temin edilecek görsel ve yazılı materyaller sınıf panolarında sergilenir.
Ailemizin Kalp Sağlığı
Öğrenciler, bir hafta boyunca aile bireylerinin kalp ve damar sağlığı ile ilgili yaptığı yanlış davranışları ve yapması gereken doğru davranışları bir tabloya kaydeder. Süre sonunda bu tabloyu aile bireyleri ile paylaşarak yanlış davranışları ve bunları neden olabileceği durumları açıklar
BÖLÜM 3
Ölçme-Değerlendirme:
* Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme, değerlendirme
* Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik ölçme, değerlendirme
1. Aşağıdaki kan hücreleri ve kan damarlarını görevleri ile eşleştiriniz.
Akyuvar Hücrelere kadar kanı götürür.
Kılcal damar Oksijen ve karbondioksit taşınmasında görevlidir.
Kan pulcukları Kanı kalpten vücuda taşır.
Atardamar Vücuttaki kanı kalbe getirir.
Toplardamar Kanın pıhtılaşmasını sağlar.
Alyuvarlar Vücut savunmasında görevlidir.
2. Küçük dolaşım ile ilgili aşağıda verilen cümleleri kutulara sırasıyla yazınız. Verilen soruları yanıtlayınız.
1. Kan akciğerlere pompalanır.
2. Kan kalbin sağ karıncığından çıkar.
3. Kan kalbin sol kulakçığına döner.
4. Kan oksijence zenginleşir.
a) Kan, hangi organımızda oksijence zenginleşir?
b) Kalbimizin hangi bölümünde temiz kan bulunur?
c) Kalbimizin hangi bölümünde kirli kan bulunur?
3. Ortalama insan kalbi günde yaklaşık 9000 litre kan pompalar. Buna göre insan kalbi 1 saatte, 1 ayda, 1 yılda kaç litre kan pompalar?
4. Aşağıda birbiri ile bağlantılı Doğru / Yanlış tipindeki cümleleri içeren, tanılayıcı dallanmış ağaç tekniğinde bir soru verilmiştir. Her bir D/Y kararı bir sonraki maddeyi etkiler. Vereceğiniz D/Y yanıtlarıyla, farklı yollardan sekiz çıkış noktası elde edilir. Çıkışlara kadar izlediğiniz yol puanlandırılacaktır.
Örneğin: 1. maddenin Doğru /Yanlış olduğu belirtilir. Doğru ise 2. maddeye, yanlış ise 3. maddeye ulaşılır. 2. maddenin Doğru /Yanlış olduğu belirtilir. Doğru ise 4. maddeye, yanlış ise 5. maddeye ulaşılır. 4. maddenin Doğru /Yanlış olduğu belirtilir. Doğru ise 1.çıkışa, yanlış ise 2. çıkışa ulaşılır.
• Öğrenci 1. maddeye (D) diyerek doğru yanıt vermiş ve 2. maddeye ulaşmıştır. 2. maddeye (D) diyerek doğru yanıt vermiş ve 4. maddeye ulaşmıştır. 4. maddeye (Y) diyerek doğru yanıt vermiş ve 2. çıkışa ulaşmıştır. Bu durumda öğrencinin 3 doğru yanıtı vardır ve 3 puan almıştır.
• Öğrenci 1. maddeye (Y) diyerek yanlış yanıt vermiş ve 3. maddeye ulaşmıştır. 3. maddeye (D) diyerek doğru yanıt vermiş ve 6. maddeye ulaşmıştır. 6. maddeye (D) diyerek doğru yanıt vermiş ve 5. çıkışa ulaşmıştır. Bu durumda öğrencinin 2 doğru yanıtı vardır ve 2 puan almıştır.
• Öğrenci 1. maddeye (D) diyerek doğru yanıt vermiş ve 2. maddeye ulaşmıştır. 2. maddeye (Y) diyerek yanlış yanıt vermiş ve 5. maddeye ulaşmıştır. 5. maddeye (Y) diyerek yanlış yanıt vermiş ve 4. çıkışa ulaşmıştır. Bu durumda öğrencinin 1 doğru yanıtı vardır ve 1 puan almıştır.
• Öğrenci 1. maddeye (Y) diyerek yanlış yanıt vermiş ve 3. maddeye ulaşmıştır. 3. maddeye (Y) diyerek yanlış yanıt vermiş ve 7. maddeye ulaşmıştır. 7. maddeye (D) diyerek yanlış yanıt vermiş ve 7. çıkışa ulaşmıştır. Bu durumda öğrencinin doğru yanıtı yoktur ve 0 puan almıştır.
BÖLÜM 4
Bu planda öğrencilerin daha aktif olduğu yöntemler düşünülmüştür. Bu şekilde kalıcı öğrenme sağlanmıştır. Öğretmen daha çok yönlendirici ve düzenleyici rol oynamaktadır.
ders-plani-dolasimk-yedek550910544_doc
|
Sayfalar: 
Ara
