mahonick Üye Puan: 1768.5  | Gönderilme Tarihi: 29 Aralık 2011 21:09:18
FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf 1. Bölüm Programın Temelleri
1.1. Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programına Giriş
Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı iki ana bölümden oluşmuştur. Programın Temelleri adı altındaki birinci bölümde programın vizyonu, teknoloji boyutu, öğrenme, öğretme ve değerlendirme ile ilgili temel felsefesi ve bunların öğretim programlarına en etkin şekilde yansıması için öğretim programlarının düzenlenmesindeki ilkeler ortaya konulmuştur
Fen ve Teknoloji Dersi 6, 7 ve8. Sınıf Öğretim Programı,
reform kelimesinin içini dolduracak bir vizyonla, gelişmiş
ülkelerde yürürlükte olan çok sayıda fen dersi programı
incelenerek, uluslar arası fen eğitimi literatürü izlenerek ve
Türkiye’de değişik yörelerdeki koşul ve olanaklar dikkate alınarak
hazırlanmış bir programdır. Bu program hazırlanırken Milli
Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından
tüm illerde ilköğretim müfettişleri başkanlığında kurulan
komisyonlarca, 2000 yılı Fen Bilgisi Dersi Öğretim Programı’nın
değerlendirilmesi istenmiştir. 79 ilden gelen müfettiş ve
öğretmen raporları ile çeşitli sivil toplum kuruluşlarının görüşleri
incelenmiştir. Öğretim Programı ile ilgili bu görüşler ve
programın uygulanmasında karşılaşılan sorunlar yeni programın
geliştirilmesinde dikkate alınmıştır. Ayrıca, fen konularının
gündelik hayata ve teknolojiye yansıyan yönlerine daha çok
ağırlık verilerek Fen Bilgisi dersinin adı, Fen ve Teknoloji olarak
değiştirilmiş ve haftada dört saat olarak okutulması
öngörülmüştür.
1.2. Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Vizyonu
Fen ve Teknoloji dersi öğretim programının vizyonu; bireysel farklılıkları ne olursa olsun bütün öğrencilerin fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesidir.
Fen ve teknoloji okuryazarlığı, genel bir tanım olarak; araştırma-sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme becerileri geliştirmeleri, yaşam boyu öğrenen bireyler olmaları, çevreleri ve dünya hakkındaki merak duygusunu sürdürmeleri için gerekli olan fenle ilgili beceri, tutum, değer, anlayış ve bilgilerin bir bileşimidir.
Fen ve teknoloji okuryazarı olan bir kişi, bilimin ve bilimsel bilginin doğasını, temel fen kavramı, ilke, yasa ve kuramlarını anlayarak uygun şekillerde kullanır, problemleri çözerken ve karar verirken bilimsel süreç becerilerini kullanır, fen teknoloji, toplum ve çevre arasındaki etkileşimleri anlar, bilimsel ve teknik psikomotor beceriler gelişir, bilimsel tutum ve değerlere sahip olduğunu gösterir.
1.3. Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’nın Temel Yaklaşımı
a) Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Gerekçesi
Bilimsel bilginin katlanarak arttığı, teknolojik yeniliklerin büyük bir hızla ilerlediği, fen ve teknoloji eğitiminin anahtar bir rol oynadığı açıkça görülmektedir. Bu nedenle, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere bütün toplumlar sürekli olarak fen ve teknoloji eğitiminin kalitesini artırma çabası içindedir.
Fen, fiziksel ve biyolojik dünyayı tanımlamaya ve açıklamaya çalışan bir bilimdir. Bilimsel çalışmalar sonucunda organize, test edilebilir, objektif ve tutarlı bir bilgi bütünü oluşturulmuş ve oluşturulmaya devam edilmektedir. Öte yandan fen, sadece dünya hakkındaki gerçeklerin bir toplamı değil, aynı zamanda deneysel ölçütleri, mantıksal düşünmeyi ve sürekli sorgulamayı temel alan bir araştırma ve düşünme yoludur.
Fen alanında edinilen bilgilerin, bir ihtiyacı karşılamak veya gündelik hayatı kolaylaştırıcı bir konfora dönüştürmek için kullanıldığı her yerde ilkel veya modern bir teknoloji uygulaması ortaya çıkar.
Teknoloji hem diğer disiplinlerden(fen, matematik, kültür vb.)elde edilen kavram ve becerileri kullanan bir bilgi türüdür hem de materyalleri, enerjiyi ve araçları kullanarak belirlenen bir ihtiyacı gidermek veya belirli bir problemi çözmek için bu bilgilerin insanlık hizmetine sunulmasıdır. Teknoloji insanların istek ve ihtiyaçlarını gidermek için araçlar, yapılar veya sistemlerin geliştirildiği ve değiştirildiği bir süreçtir.
Fen ve Teknoloji Programında, edinilmiş fen bilgilerinin teknolojiye yansıdığı durumlara sık sık örnekler verilerek ve daha önemlisi, bu bilgilerin gündelik hayatta kullanımına ilişkin problemler üzerinde düşünme alıştırmaları sunularak öğrencilere fen ve teknoloji okuryazarlığı için gerekli bilgi, anlayış, beceri, tutum ve değerleri kazandırma ve onların gelecekte etkin iş gören, bilinçli ve sorumlu vatandaşlar olmalarını sağlama yoluna gidilmiştir.
b) Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’nın Amaçları
Öğrencilerin;
Doğal dünyayı öğrenmeleri ve anlamalarını sağlamak,
Her sınıf düzeyinde bilimsel ve teknolojik gelişme ile olaylara merak duygusu geliştirmelerini teşvik etmek,
Fen ve teknoloji doğasını; fen ve teknoloji, toplum ve çevre arasındaki karşılıklı etkileşimleri anlamalarını sağlamak,
Araştırma, okuma ve tartışma aracılığıyla yeni bilgileri yapılandırma becerileri kazanmalarını sağlamak,
Eğitim ve meslek seçimi gibi konularda, fen ve teknolojiye dayalı meslekler hakkında bilgi, deneyim geliştirmelerini sağlayacak alt yapıyı oluşturmak,
Öğrenmeyi öğrenmelerini sağlamak,
Kişisel kararlar verirken uygun bilimsel süreç ve ilkeleri kullanmalarını sağlamak,
Bilmeye ve anlamaya istekli olma, sorgulama gibi bilimsel değerlere sahip olmalarını, toplum ve çevre ilişkilerinde bu değerlere uygun şekilde hareket etmelerini sağlamak,
Meslek yaşamlarında bilgi ve becerilerini kullanarak verimliliklerini artırmalarını sağlamaktır.
Fen ve Teknoloji dersinin üniteleri yedi öğrenme alanından ilk dördü üzerine yapılandırılmış olup diğer üç öğrenme alanı her bir ünitenin içinde kazandırılması öngörülen temel anlayış, beceri, tutum ve değerleri içerdiği için FTTÇ, BSB ve TD alanlarına dayalı olarak ünitelendirme yapılmamıştır.
1.4. Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının Temel Yapısı
Fen ve Teknoloji dersinde, yedi ayrı öğrenme alanı öngörülmüştür:
Canlılar ve Hayat
Madde ve Değişim
Fiziksel Olaylar
Dünya ve Evren
Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre İlişkileri(FTTÇ)
Bilimsel Süreç Becerileri(BSB)
Tutum ve Değerler(TD)
Fen ve Teknoloji 6, 7 ve 8. sınıf öğretim programında, üniteler organize edilirken bazı temel anlayışlar ve hareket noktaları belirlenmiş ve etkinlik seçimine gidilmiştir. Sözü geçen temel anlayışlar ve hareket noktaları, yedi maddede toplanabilir:
Az bilgi özdür
Fen ve Teknoloji okuryazarlığı
Öğrenme sürecine yaklaşım
Ölçme ve değerlendirme
Gelişim düzeyi ve bireysel farklılıklar
Bilgi ve kavram sunum düzeni
Diğer derslerle ve ara disiplinlerle uyum
1.5. Öğrenme-Öğretme Süreci
Öğrencilerin programda belirlenen kazanımları edinebilmesi için kullanılacak öğretim stratejileri ve öğrenme deneyimleri mümkün olan her durumda yapılandırıcı öğrenme yaklaşımıyla yönlendirilmeli, öğrenme ortamları ve öğretim stratejileri de yapılandırıcı yaklaşımı olabildiğince yansıtmalıdır.
a)Yapılandırıcı öğrenme Yaklaşımı
Son yıllardaki fen eğitimi araştırmaları fen eğitiminin amaçlarını gerçekleştirmede yapılandırıcı öğrenme yaklaşımının faydalı ve işlevsel bir çerçeve sağladığını ve öğretmede yeni uygulamalar getirdiğini vurgulamaktadır. Bu yüzden bu öğretim diğer öğrenme kuramlarını reddetmemekle beraber, yapılandırıcı öğrenme yaklaşımına ağırlık vermiştir.
b)Öğretim Stratejileri
Yapılandırıcı öğrenme yaklaşımını esas alan öğrenci merkezli stratejilere önem verilmelidir. Öğrenci merkezli stratejiler kritik ve yaratıcı düşünme, analiz etme ve değerlendirme gibi üst düzey düşünme becerilerini ortaya çıkarmak ve geliştirmek için uygun öğrenme fırsatları sağlar. Öğrenci merkezli öğrenme stratejilerine örnek olarak; rol yapma, akran öğretimi(küçük grup tartışması), okul gezisi, drama, proje, kütüphane taraması sayılabilir.
Bu yaklaşım ana hatlarıyla benimsenerek hazırlanan Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programının öğrenme ile ilgili kabullenişleri şöyle özetlenebilir:
Bilgi ve beceriler, öğretim uygulamaları ile öğretmenden öğrenciye olduğu gibi aktarılamaz
Bazı öğrenciler, farklı öğrenme metotları ile öğrenebilir, bilgilerini arkadaşları ile paylaşarak içselleştirebilirler
Öğrenme, öğrencinin katılımıyla gerçekleşen bir süreçtir. Bu yüzden, öğretim sürecinin çoğunlukla “öğrenci merkezli” olması gerektiği kabul edilir
Fen öğretimi, mevcut kavramlara eklemeler yapılması veya genişletilmesi olmayıp, bunların köklü bir şekilde yeniden düzenlenmesini gerektirebilir
Öğretmenler, öğrencilerin belirlenen kazanımları edinmesini sağlamak için bu bölümde değinilen öğrenme ve öğretme ile ilgili anlayışları dikkate alarak bir öğrenme stratejisini kendileri belirleyeceklerdir. Öğretim stratejileri seçilirken ünite kazanımları, öğrencilerin kişilik özellikleri, öğrenilecek konu, erişilebilir kaynaklar ve ayrılan süre dikkate alınmalıdır. Bu konudaki değişmez doğrulardan bir tanesi de sürekli aynı metotların kullanılmamasıdır. Her konu farklı bir strateji ile daha iyi anlaşılır. Aynısı olunca öğrenciyi sıkabilir
Tablo 1.1. Araştırma-Sorgulama, problem Çözme ve Kara Verme Süreçleri İçin Örnek
c)Fen ve Teknoloji Eğitiminde Dil
Fen ve Teknoloji Dersi 6, 7 ve 8. Sınıf Öğretim Programı’nda bir yandan fen ve teknoloji ile ilgili yeni kavramlar sunulurken bir yandan da gündelik dilde de kullanılan fen kavramlarının bilimsel kullanımlarındaki anlam kaymalarının kavranmasına ağırlık verilmiş; böylece öğrencilerin ana dillerini doğru kullanma becerilerine katkı sağlanacağı düşünülmüştür.
Fen ve Teknoloji dersindeki öğrenme deneyimlerini; kendi bulguları ve anladıklarını sunma fırsatları tanıyarak öğrencilerin, öğrenmeleri gereken kavramları ifade etme ve yazma fırsatlarını kullanıp hem dil becerilerini geliştirmesi, hem de ilgili konuyu daha iyi anlaması bu programın temel hareket noktalarından biridir
ç)Fen ve Teknoloji Eğitiminde Ev Ödevleri
Ev ödevleri, derste araştırılan konuları gözden geçirme fırsatı verir ve öğrencilere bilimsel düşünme becerisi kazandırır. Ev ödevlerinin anlamlı ve olumlu bir işlevinin olabilmesi için aşağıdaki özellikleri taşıması gerekmektedir. Ev ödevleri öğrencilerin:
Kişisel gelişim, öz disiplin ve öğrenme sorumluluğuna katkıda bulunmalı
Okulda öğrendiği düşünceleri pekiştirmeli
Neyi ne kadar öğrendikleri hakkında düşünme fırsatı sağlamalı
Özgüvenlerini geliştirmelidir
d)Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’nda Güvenlik Eğitimi
Öğretmenler, öğrencilerin fen ve teknoloji etkinliklerini sınıfta güvenli bir şekilde yapabilmeleri, bilgi, beceri ve zihinsel alışkanlıklarını kazanmaları ve daha sonraki yaşamlarında güvenliklerine önem vermeleri için özen göstermelidir.
Bu amaçla, öğrencilerin;
Güvenlik yönergelerini izlemesi ve uygulaması,
Olası güvenlik sorunlarının farkına varması,
Öğretmenlerin uyarıları ve verdiği örnekleri dikkatli bir şekilde izlemesi,
Sürekli olarak kendilerinin ve diğerlerinin güvenliğini gözetmesi sağlanmalıdır
e)Fen ve Teknoloji Eğitiminde Kaynaklar
Laboratuar araç gereç ve materyalleri
Yaparak, düşünerek öğrenme etkinlikleri bütün fen programlarında temel bir öğrenme, öğretme stratejisidir. Bu etkinlikler gerçekleştirilirken sınıf düzeyine uygun, salt eğitim amaçlı araç, gereç ve materyallerin yanında, günlük yaşamda kullanılan araç gereçlerden de yararlanılabilir
Basılı kaynaklar
Öğrenme ve öğretme için birçok yeni ortam geliştirilmiş olsa da basılı materyaller halen en çok kullanılan kaynaklardır. Fen öğretimiyle ilgili öğrenci ders ve öğretmen kılavuz kitapları, deney ve gösteri etkinliklerini içeren fen etkinlik kitapları, fen ansiklopedileri, ders kitabını destekleyici yardımcı fen kitapları basılı materyallerdir
Basılı olmayan kaynaklar
Bilgisayar yazılımı ve CD-ROMlar maliyet, güvenlik, erişilebilirlik gibi sebeplerle yapılamayan deneylerin veya incelenemeyen olayların benzetim(simülasyon) gösterilmesine ve modellenmesine imkan vermektedir.
Bilgi ve İletişim Teknolojileri
Bilimsel düşüncenin geliştirilmesinde, uygulanmasında ve böylece fen öğrenimini kolaylaştırmasında bilgisayar ile diğer bilgi ve iletişim teknolojileri oldukça önemli fırsatlar sağlar. Bilgi ve iletişim teknolojileri verilerin elde edilmesi, analizini, sunumunu ve iletilmesini kolaylaştıracak öğrencilerin araştırma ve öğrenmeye bizzat katılmasını destekleyebilir. Bilgi ve iletişim teknolojileri; simülasyonlar, grafikler, ses, veri kullanma ve model oluşturma yoluyla öğrencilerin fen kavram ve süreçlerini öğrenmesi için önemli bir kaynaktır.
1.6.Ölçme ve Değerlendirme
Değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkiliğini belirlemek amacı ile yapılan, eğitimle ilgili verilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok anlamlı, sistematik bir süreçtir.
Programda yapılandırıcı yaklaşıma paralel olarak öğrenme ve öğretme stratejilerinin öğretmen merkezli bir yapıdan öğrenci merkezli alana doğru kaydığı da dikkate alınırsa, değerlendirme ile ilgili anlatışın da bu değişime uygun biçimde yapılandırılması gerekir. Fen ve Teknoloji Dersi 6,7ve 8. Sınıf Öğretim Programı’nın değerlendirmeye bakış açısı ve vurguladığı noktalar Tablo 1.2de gösterilmiştir.
Tablo1.2 Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’nda Değerlendirme Açısından Vurgular
Fen ve Teknoloji Dersi 6, 7 ve 8. Sınıf Öğretim Programı geleneksel ölçme ve değerlendirme anlayışından daha çok alternatif ölçme ve değerlendirmeye vurgu yapılmaktadır.
Tablo 1.3.Geleneksel ve Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri
Alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri; sadece ürünü değil, öğrenme sürecini de değerlendirdiği için öğrencilerin öğrenme konusunda sorumluluk sahibi olmasını ve öğrendikleriyle gurur duymasını sağlar.
egitim-sunum1619802831_ppt
|
Ara
